Μετά από παρότρυνση πολιτών και ομάδων που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις συντάξαμε ένα κείμενο θέσεων που θα μπορούσε να αποτελέσει κοινή βάση όλων μας για την απελευθέρωση του αρχείου της ΕΡΤ. Αναρτούμε σήμερα το κείμενο εκθέτοντάς το στις πρώτες δικές σας αντιδράσεις και σε μια σύντομη δημόσια διαβούλευση πριν προχωρήσουμε όλοι μαζί στο επόμενο βήμα.

Είναι προφανές ότι μια τέτοια πρωτοβουλία δεν μπορεί να περιορισθεί στο παρόν blog, που έχει σκοπό την έρευνα των ομότιμων πρακτικών. Πιστεύουμε ότι όλοι οι ενδιαφερόμενοι μπορούμε να ανοίξουμε ένα κοινό ανοικτό διαδικτυακό βήμα διαλόγου, αφιερωμένο ιδιαίτερα στην εκστρατεία απελευθέρωσης του αρχείου. Εκεί θα συναντιόμαστε σαν ίσοι, θα ανταλλάσσουμε απόψεις και θα συντονίζουμε τις ενέργειές μας. Η ανάγκη λοιπόν για μια αληθινά ανεξάρτητη πλατφόρμα όπου ο καθένας / καθεμία θα μπορεί να αρθρογραφεί, να δημοσιεύει και να συν-διαμορφώνει το περιεχόμενο και τις πρακτικές είναι επιτακτική.

Για αυτό το λόγο απευθύνουμε ανοικτή πρόσκληση για συμμετοχή στην καμπάνια για την ομοτιμοποίηση των αρχείων της Ε.Ρ.Τ. Ζητάμε λοιπόν από άτομα κάθε ειδικότητας και επιστήμης να συμμετάσχουν στη συν-δημιουργία αυτής της πλατφόρμα ανοικτού διαλόγου και προβληματικής, αφήνοντας την μετά απολύτως ελεύθερη στο κοινό. Ήδη μερικές ομάδες και μεμονωμένοι πολίτες έχουν δείξει το ενδιαφέρον τους και όσοι άλλοι επιθυμούν να συμβάλουν θα μπορούσαν να δηλώσουν το παρόν για να αρχίσει ο συντονισμός της εκστρατείας.

Στόχος είναι τις πρώτες ημέρες του Γενάρη να είναι στον αέρα ο δικτυακός τόπος της εκστρατείας. Ο κώδικάς του θα παραμένει ανοικτός σε μια μάχη που θα μας φέρει πιο κοντά. Μπορεί είτε να αποτύχουμε, είτε να πετύχουμε, αλλά ότι κι αν είναι ας το κάνουμε όλοι μαζί…

Ακολουθεί το κείμενο θέσεων:

Ας απελευθερώσουμε το οπτικοακουστικό αρχείο της ΕΡΤ

[Ένα κείμενο θέσεων και αφετηρίας κοινωνικού διαλόγου]

Έλληνες πολίτες, αλλά και πολίτες άλλων χωρών, συνυπογράφουμε αυτό το κείμενο με αφορμή την επιλογή της ΕΡΤ να μην διαθέσει ελεύθερα στο κοινό το οπτικοακουστικό της αρχείο. Σκοπός μας είναι να δημοσιοποιήσουμε τις θέσεις μας με τη φιλοδοξία να γίνουν αφετηρία ενός ανοικτού διαλόγου στην ελληνική κοινωνία, την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινή γνώμη. Τελικά, να αποτελέσουν αφορμή για την αναθεώρηση οπισθοδρομικών πολιτικών και την δημιουργία κοινού πολιτικού πλούτου.

Πριν λίγες μέρες, η διοίκηση της ΕΡΤ παρουσίασε την έναρξη διάθεσης, μόνο για παρακολούθηση μέσω του διαδικτύου, μέρους του οπτικοακουστικού της αρχείου. Η ενέργεια αυτή αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα που όμως κατά τη γνώμη μας αμαυρώνεται από το γεγονός ότι το αρχείο δεν διατίθεται ελεύθερα στο κοινό, αν και οι Έλληνες και Ευρωπαίοι πολίτες έχουν πληρώσει για τη δημιουργία και την ψηφιοποίησή του.

Αν σήμερα αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας, στείλετε σε έναν φίλο σας ή επιτρέψετε στο παιδί σας να κάνει ένα δημιουργικό φωτομοντάζ για μια εργασία στο μάθημα της ιστορίας, στηριγμένο σε αυτό το αρχείο, θα έχετε διαπράξει σωρεία αδικημάτων σχετικά με την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Δεν θα έπρεπε να είστε καθόλου περήφανοι για την ανησυχία και την δημιουργικότητα του παιδιού σας που ανέτρεξε και ανασυνέθεσε τις πηγές, διότι νομικά έχει διαπράξει έγκλημα έναντι του αρχείου της ΕΡΤ. Είστε στην πραγματικότητα υπόλογοι στη δικαιοσύνη για την πλημμελή επιμέλεια που δείχνετε στην ανατροφή των παιδιών σας.

Μήπως αυτός ο παραλογισμός πρέπει να σταματήσει και μάλιστα σύντομα;

Αν έχετε ένα μήλο, μπορεί να αποφασίσετε να το φάτε ολόκληρο ή να κόψετε κομματάκια και να το μοιραστείτε με φίλους. Αν το φάτε εσείς, οι άλλοι δεν θα φάνε ενώ αν το μοιραστείτε μπορεί τελικά να μείνετε όλοι νηστικοί. Αυτό συμβαίνει με τα υλικά αγαθά που είναι περιορισμένα. Όμως, δεν συμβαίνει το ίδιο πράγμα με τα άυλα και τα ψηφιοποιήσιμα πνευματικά αγαθά και την πληροφορία που υπάρχουν σε αφθονία.

Αν έχετε πληρώσει μαζί με πολλούς άλλους τη δημιουργία μιας τηλεοπτικής ή ραδιοφωνικής εκπομπής, έχετε σίγουρα ένα μέρος του λόγου για το πως αυτή πρέπει να διατεθεί. Αν διατίθεται ελεύθερα στον καθένα που έχει ενδιαφέρον γι’ αυτή, εσάς, αυτό δεν σας κάνει καθόλου φτωχότερο, αφού δεν σας στερεί τη δυνατότητα να απολαμβάνετε τα ίδια προνόμια με τους άλλους. Η φύση των αγαθών αυτών κάνει ανούσιο τον μεταξύ μας ανταγωνισμό. Για την νομική αποτύπωση αυτής της σύγχρονης πραγματικότητας έχουν θεσπισθεί νέες μορφές ιδιοκτησίας που χαρακτηρίζονται από το ότι είναι μη αποκλειστικές, δηλαδή ότι επιτρέπουν το μοίρασμα ενός αγαθού, προασπίζοντας ταυτόχρονα με καλύτερο τρόπο ορισμένα από τα δικαιώματα των αρχικών του δημιουργών. Στη σύγχρονη νομική γλώσσα παίρνουν την μορφή των αδειών τύπου “Κοινών Δημιουργημάτων” (Creative Commons) ή της Γενικής Άδειας Δημόσιας Χρήσης (General Public License).

Οι άνθρωποι που υπογράφουμε αυτό το κείμενο πιστεύουμε ότι:

Το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ, που δημιουργήθηκε με την συμβολή του υστερήματος των ελλήνων πολιτών και σήμερα ψηφιοποιείται με τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων, πρέπει να διατίθεται ελεύθερα σε όλους τους κατοίκους του πλανήτη μέσω του διαδικτύου. Το αρχείο συνιστά ένα πολύτιμο πολιτιστικό θησαυρό.

Όλοι πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αποθηκεύουν, να αντιγράφουν, να μετασχηματίζουν, να ξαναπαρουσιάζουν και να αναδιανέμουν αυτό το υλικό ελεύθερα χωρίς να πληρώνουν και χωρίς να υποβάλλονται σε γραφειοκρατικές διαδικασίες. Τα παράγωγα προϊόντα αυτής της δημιουργικότητας θα πρέπει να μπορούν να διατίθενται ελεύθερα με τον όρο ότι και αυτά με τη σειρά τους δεν θα αποτελούν αποκλειστική ιδιοκτησία κανενός, αλλά θα υπόκεινται στο ίδιο νομικό καθεστώς ελεύθερης χρήσης. Με αυτόν τον τρόπο ενισχύεται η καινοτομία και η συλλογική δημιουργικότητα.

Ότι μια τέτοια επιλογή προστατεύει καλύτερα το δημόσιο χαρακτήρα αυτού του πλούτου και αναδεικνύει τον ελληνικό πολιτισμό. Σε μια εποχή που οι πολίτες προβληματίζονται για την τύχη της δημόσιας περιουσίας, την προάσπισή της, την υποτίμησή της και την πώλησή της σε πλούσιους ιδιώτες, αποτελεί την μοναδική εναλλακτική λύση εγγυημένης προστασίας και αποδοτικής οικονομικής εκμετάλλευσης.

Ότι μια τέτοια επιλογή δημιουργεί τη μαγιά ανάπτυξης μιας πλουραλιστικής οικονομίας, ιδιωτών, μικρών και μεγάλων εταιρειών και δημόσιων φορέων (τοπική αυτοδιοίκηση, πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα κα), που διευρύνει την αγορά και καταργεί τη μονοπώληση της διασκέδασης και της ενημέρωσης μόνο από αυτούς που κατέχουν πολλά χρήματα ώστε να συντηρούν μεγάλες υποδομές και να πληρώνουν δικαιώματα για την χρησιμοποίηση του υλικού. Αποτελεί κατά συνέπεια μια ευκαιρία για ενδυνάμωση της δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Ότι η απελευθέρωση της δημόσιας πληροφορίας δημιουργεί μια πολλαπλάσια οικονομική δυναμική που κατανέμεται περισσότερο ισότιμα στους πολίτες. Μια αναπτυξιακή ευκαιρία για την ελληνική οικονομία, πολύ σημαντικότερη από τα πιθανά έσοδα που θα προσφέρει στην ΕΡΤ αν στραγγαλιστεί με τα νομικά προσχήματα της αποκλειστικής ιδιοκτησίας.

Ότι δημιουργεί τις καλύτερες προϋποθέσεις διάδοσης και προαγωγής του Ελληνικού πολιτισμού που αποτελεί πυλώνα του σύγχρονου Ευρωπαϊκού και παγκόσμιου πολιτισμού. Ότι μια τέτοια προοπτική δημιουργεί πολλαπλάσια δευτερογενή οικονομικά οφέλη σε όλους τους κλάδους της οικονομίας με προεξάρχοντα τον τουρισμό, την καλλιτεχνική και πνευματική παραγωγή.

Ότι η μορφή που χρησιμοποιείται για το μοίρασμα της πληροφορίας δεν πρέπει να βασίζεται σε ιδιωτικά πρότυπα ψηφιοποίησης που καθιστούν την δημόσια περιουσία εξαρτώμενη από ιδιωτικά συμφέροντα, αλλά με ανοικτά ελεύθερα πρότυπα, που εξασφαλίζουν την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών σε αυτή.

Ότι σε μια σύγχρονη δημοκρατία, τέτοια που η Ελλάδα ισχυρίζεται ότι είναι, οι τελικές αποφάσεις σε κρίσιμα θέματα που αφορούν όλους τους πολίτες, εμπλέκουν πολλαπλούς εταίρους με συμφέροντα, πολιτικά κόμματα και κοινωνικά κινήματα, πρέπει να λαμβάνονται μετά από ανοικτή δημόσια διαβούλευση. Μια τέτοια διαδικασία ζητάμε να ξεκινήσει σήμερα, έστω και καθυστερημένα, για να συνδιαμορφώσουμε όλοι μαζί αποφάσεις που μπορούν να σημαδέψουν μακροπρόθεσμα τις προοπτικές της κοινωνίας μας.

Ο αγώνας για την ελεύθερη και ισότιμη πρόσβαση στη δημόσια πληροφορία είναι δίκαιος, επίμονος και παγκόσμιος.