Τα μέσα παραγωγής και η ομότιμη προοπτική

Ο Taylor ήταν αυτός που ανέπτυξε το βασικό υπόβαθρο για την επιστημονική διαχείριση ή αλλιώς το επιστημονικό μάνατζμεντ της παραγωγής κατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες του 19ου αιώνα και κατά τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Taylor είχε εντοπίσει ότι οι εργάτες εκείνη την εποχή είχαν την πλήρη εποπτεία κάποιων μέσων παραγωγής (π.χ. εργαλεία) και αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι εργάτες να ελέγχουν τους ρυθμούς παραγωγής. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, όπως παρατηρεί η Narotzky, ήταν πιο εύκολο για τους εργάτες να αντιταχθούν στα συμφέροντα των ιδιοκτητών και διευθυντών. Έτσι αυτό που προσπάθησε να πετύχει το επιστημονικό μάνατζεμεντ ήταν να αφαιρέσει από τους εργάτες τη γνώση (μεταφέροντάς την στα διοικητικά στελέχη) μετατρέποντάς τους απλά σε εργατικά χέρια: σε άλλη μία μορφή ενέργειας στο όνομα της αύξησης της παραγωγικότητας.

Η βιβλιογραφία και η καθημερινή εμπειρία της πράξης έχουν τονίσει την ανάγκη και τη σημασία της αυτοδιαχείρισης της παραγωγικής διαδικασίας από τους εργαζομένους, καθώς και της κατανομής των μέσων παραγωγής. Στη μη υλική παραγωγή η ομότιμη διακυβέρνηση (δηλαδή ο τρόπος διαχείρισης που εφαρμόζεται  στα ομότιμα εγχειρημάτα) προσφέρει περισσότερη κοινωνική ευχαρίστηση, είναι πιο παραγωγική και κατανέμει πιο αποτελεσματικά τα μέσα παραγωγής (διαδίκτυο, κώδικας, γνώση, τέχνη κ.α.). Στον άφθονο κόσμο της πληροφορίας, στην ομότιμη παραγωγή τα μέσα παραγωγής κατανέμονται μέσω της κοινωνικής διαδικασίας της συνεργασίας, φέρνοντας τους ανθρώπους πιο κοντά. Έτσι σε αντίθεση με την ιεραρχική, μη εθελοντική μορφή παραγωγής της οικονομίας της αγοράς (ή «ελεύθερης οικονομίας»), η ομότιμη μορφή δεν αποξενώνει τους ανθρώπους, καθώς το προϊόν δεν αποκόβεται από τους παραγωγούς του, ενώ μέσα από την ομότιμη οργάνωση της παραγωγής οι άνθρωποι ανακαλύπτουν τις σκεπασμένες, από τον μανδύα του ανταγωνισμού, έννοιες της αλληλεγγύης και συνεργασίας. Επίσης στην ομότιμη εποχή αναδύεται ο produser (παραγωγός/χρήστης) , όπως τον περιγράφει ο Bruns, ο οποίος δηλώνει την αλλαγή στην αλυσίδα παραγωγής της πληροφορίας.

Ωστόσο στην υλική παραγωγή τα μέσα παραγωγής συναντώνται σε σπάνη. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρξει μια κατανομή τέτοια ώστε να δίνει την ευκαιρία σε αυτούς που συμμετέχουν στην παραγωγή να δρουν όσο το δυνατόν πιο ελεύθερα και ανεξάρτητα. Η ομότιμη προοπτική μπορεί να δημιουργήσει πιο διανεμημένη πρόσβαση στα μέσα παραγωγής όπως είναι η ενέργεια (δείτε για παράδειγμα τα εγχειρήματα distributed generation και microgrids) ή το χρήμα (δείτε προσπάθειες σαν το Kiva, το Prosper ή το Zopa). Πιστεύω ότι ένας πλουραλισμός στους τρόπους οικονομικής οργάνωσης και παραγωγής μπορεί να αποτελέσει το ομαλό μονοπάτι προς μια νέα μορφή κοινωνικής οργάνωσης. Κατ’ αυτό τον τρόπο οι άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία να πειραματιστούν με διάφορους τρόπους παραγωγής και να δουν στη πράξη ποια μοντέλα είναι τα πλέον κατάλληλα για να έναν πιο δίκαιο πολιτισμό.

Leave A Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *