Σήμερα η οικονομική οργάνωση των ανεπτυγμένων χωρών έχει υιοθετήσει το σύστημα της αγοράς το οποίο βασίζεται σε μια εγγενής αρρωστημένη διττή λογική [1]:
Α. Βασίζεται στην υπόθεση της αφθονίας σε ένα πεπερασμένο υλικό κόσμο. Πιο συγκεκριμένα ασπάζεται την αέναη υλική παραγωγή και κατανάλωση: η συνεχής ανάπτυξη (σύμφωνα με το μότο «ανάπτυξη ή θάνατος») σε ένα κόσμο με περιορισμένους φυσικούς πόρους.
Β. Προωθεί τη ψευδαίσθηση της έλλειψης πόρων στο μη υλικό κόσμο: περιορισμένη μη υλική (πνευματική) παραγωγή αντί τη συνεχή ανάπτυξη της καινοτομίας και των πρωτοποριακών ιδεών, θέτοντας τεχνητά όρια και νομιμοειδές εμπόδια μέσω της θέσπισης αυστηρά περιοριστικών πατέντων και copyrights (πνευματικά δικαιώματα).
Πιστεύω λοιπόν, ότι η αναστροφή των δύο παραπάνω σημείων θα οδηγήσει στη λύση του οικονομικού προβλήματος.
Μα η οικονομική επιστήμη σήμερα είναι πιο διχασμένη από ποτέ: φαίνεται να ξεφεύγει του αρχικού της στόχου, που είναι να αναλύει τις οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές δυναμικές εστιάζοντας στη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ανθρώπων, και να προσπαθεί συνεχώς να δικαιολογεί τη παρούσα, εκτροχιασμένη κατάσταση που δημιουργεί η οικονομία της αγοράς.
Επιπροσθέτως, η επιστήμη των επιχειρήσεων, ένα παρακλάδι της οικονομικής επιστήμης, στοχεύει συχνά στο να διδάσκει και να πείθει ότι η λειτουργία των πολυεθνικών εταιριών είναι “υγιής”. Πιο συγκεκριμένα, το ντοκιμαντέρ “the Corporation” (μια παραγωγή των Mark Achbar, Jeniffer Abbot και Joel Bakan) επιχειρεί να κάνει μια ψυχολογική ανάλυση της σύγχρονης πολυεθνικής, στηριζόμενο στο γεγονός ότι η εταιρία αντιμετωπίζεται από το νόμο σα νομικό πρόσωπο έχοντας σχεδόν ίδια δικαιώματα και υποχρεώσεις με αυτά του ανθρώπου. Περιληπτικά η διάγνωση αναφέρει ότι η εταιρία πάσχει από ψυχοπαθολογική διαταραχή καθώς εμφανίζει πολλά τέτοια χαρακτηριστικά [2].
Η αυστηρή ιεραρχία της πυραμίδας και η συσσωρευμένη εξουσία οδηγούν σε πανοπτικά (τα μέλη έχουν πρόσβαση σε ένα απολύτως συγκεκριμένο σύνολο πληροφοριών, ενώ οι υψηλά προϊστάμενοι βλέπουν τα πάντα όντας πολλές φορές αθέατοι), κεντρικά επιχειρησιακά μοντέλα διαχείρισης και διοίκησης. Το κέντρο παραμορφώνει οτιδήποτε υπάρχει τριγύρω: αντιλήψεις, ηθικές αρχές και συμπεριφορές μεταμορφώνοντας την εταιρία σε κάτι άλλο διαφορετικό από τα μέλη που την αποτελούν: μία νέα ψυχικά άρρωστη υποκειμενικότητα η οποία θέλει αιωνίως να επεκτείνεται. Στα παραδοσιακά επιχειρησιακά μοντέλα το υποσυνείδητο επικρατεί του συνειδητού καθώς οι ανάγκες της επιβίωσης και του πρωτόγονου φαίνεσθε των μελών επικρατούν αυτών της αυτό εκτίμησης, αυτό εκπλήρωσης και κοινωνικότητας (ανώτερες ανάγκες) [2].
Στην «ανοικτή» -διανεμημένη- επιχείρηση τα μέλη παράγουν μια νέα υποκειμενικότητα που εκφράζει την ελευθερία και δημοκρατικοποίηση της συμμετοχής [2], την ευκαιρία να διαχειρίζονται ισόνομα και ισοδύναμα την κοινωνική, οικονομική και παραγωγική τους ζωή πετυχαίνοντας τη μεγιστοποίηση της δυναμικής και της ικανοποίησή τους και όχι αυτή του κέρδους, σύμφωνα με το μότο «ανάπτυξη ή θάνατος» [3]. Τα μέλη, πλέον, γίνονται το υποκείμενο αυτής της υποκειμενικότητας και όχι το παθητικό, καταπιεσμένο αντικείμενο.
Μια «ανοικτή» επιχείρηση λοιπόν χαρακτηρίζεται από [4]:
-διαφάνεια και απουσία γραφειοκρατίας
-αντιοπορτουνιστική φιλοσοφία
-ελευθερία της ισοδύναμης συμμετοχής των μελών της καθώς και των πελατών / καταναλωτών
-αυτοδιαχείριση των μελών
-ολοπτισμό (ελεύθερη πρόσβαση όλων των μελών στη γνώση και πληροφορία) αντί του παραδοσιακού πανοπτισμού
Συμπερασματικά, μια οικονομία όπου οι ανοικτές επιχειρήσεις αναπτύσσονται ραγδαία -και παράλληλα υποστηρίζονται από τους κρατικούς και μη φορείς- έρχεται πιο κοντά στον αληθινό της σκοπό, πετυχαίνοντας την κατανόηση πρώτα και έπειτα την αναστροφή του οικονομικού προβλήματος σήμερα.
Πηγές:
[1]Bauwens, M. (2007). Greek Language, σε μετάφραση Κωστάκη Β. P2P foundation wiki.
URL http://p2pfoundation.net/Greek_language.
[2]Kostakis, V. (2007). Political Economy and Business Science: the final denial of humanity. P2P foundation blog.
URL http://blog.p2pfoundation.net/political-economy-the-final-denial-of-humanity/2007/06/28
[3]Kostakis, V. (2007). The D Dilemma: Development or Death. P2P foundation blog.
URL http://blog.p2pfoundation.net/the-d-dilemma-development-or-death/2007/07/29.
[4]Ezeani, Kizil, Kostakis, Kroezen, and van der Schoot. (2007). Open Business featuring the Finance and Insurance field. University of Amsterdam.